Het is zover, de eerste echte hittegolf van 2020 is hier. Wij blijven (alweer) in ons langzaam opwarmend kot (leve gevelisolatie) en proberen vooral geen extra warmte op te wekken. Ik ging op zoek naar de recepten die mij verfrissen en weinig tot geen vuur of (heavens forbid) ovens nodig hebben. Vandaag: salmorejo cordobés, oftewel koude tomatensoep.
Veel mensen hebben leren koken op kot. Ik heb leren koken op Erasmus, weg van de vele engagementen en vriendschappen die bij de Alma Mater mijn tijd zodanig opvulden dat er niet veel meer in huis kwam van koken dan een potje spaghettisaus opentrekken. Op de derde verdieping van La Correduría, het studentenhuis waar ik een semester in Sevilla vertoefde, probeerde ik lekkernijen uit de Andalusische keuken na te maken.
Salmorejo was een revelatie toen ik het voor het eerst proefde. Gazpacho – Spaanse koude soep – had al enkele decennia de Europese grenzen overgestoken en was me welbekend. Tot voor mijn Erasmus was ik echter een koele minnaar van koude groentensoepjes (pun intended). In Sevilla, bakermat van de tapas, kan je perfect nieuwigheden in kleine porties uitproberen, dus proefde ik er de ‘salmorejo cordobés’ (uit Cordoba). Een romige, koude heerlijkheid die smelt op de tong en verfrist bij Sevillaanse temperaturen. Zalig! Sindsdien ga ik ook in Belgische zomertijd met tomaten en stokbrood aan de slag. Ogen toe en je zit meteen op een felgekleurd Andalusisch terrasje te bakken… hashtag reizen-in-de-groene-zone-in-je-hoofd.
Ik ben normaal een grote Jeroen Meus fan – de website van Dagelijkse Kost is mijn go to voor alle klassiekers – maar bij zijn salmorejo recept slaat hij de bal mis: er hoort echt geen paprika, rode peper of tomatenpuree in een salmorejo. Sorry, Jeroen. Doe met gazpacho wat je wilt maar de eenvoud van de salmorejo is net zijn sterkte. Er zijn massa’s recepten te vinden online, ik vertrok van dit recept van de abuela (kan nooit slecht zijn). Het geheime ingrediënt van salmorejo is goede (extra vierge) olijfolie. Die voeg je toe totdat de smaken in elkaar overlopen en het een heel klein tikkeltje bitter afsmaakt.
De tomaten moeten vers en echt lekker rijp zijn, probeer dit niet met wintertomaten (salmorejo smaakt toch niet bij koude temperaturen). Je kan ze makkelijk ontvellen door een kruisje onderaan te maken met een mes en 1 minuut te laten koken in kokend water (uithalen met een schuimspaan en laten afkoelen in koud water). Ik ontvel ze zelf meestal niet, want dat produceert weer warmte in de keuken die je kan missen in een hittegolf, en met een krachtige blender is mixen geen probleem. Dit soepje is ook ideaal restjeskoken, het wordt namelijk gemaakt met oud (Frans) brood. In Spanje eten ze het met geplette hardgekookte eitjes en spekjes, maar dat hoeft er zelfs niet bij, vind ik.
Ingrediënten voor een ongeveer anderhalve liter soep
- 8 rijpe trostomaten, al dan niet van hun vel ontdaan
- 1/2 grote baguette, minstens een dag oud (wit brood kan ook)
- 1 à 3 teentjes knoflook (kies zelf hoe hard je wilt stinken)
- minimum 100 ml olijfolie
- 1 eetlepel (of goeie scheut) sherry- of witte wijnazijn
- zout
- een krachtige blender of staafmixer
Bereiding:
De meeste salmorejo recepten beginnen met het weken van het brood in water, maar het vocht uit de tomaten kan ook perfect hiervoor dienen. Snij de tomaten in stukken en laat samen met het brood in een kom trekken voor minstens een half uur. Het brood moet zacht worden. Eigenlijk kan je deze stap zelfs overslaan, maar dat bemoeilijkt het blenderen wel. Doe brood met tomaten in de blender en mix fijn. Voeg knoflook en sherry/wijnazijn toe, mix opnieuw. Voeg nu een snuifje zout en de olijfolie toe, en blijf olie toevoegen tot de salmorejo goed afsmaakt. Breng eventueel op smaak met meer zout of wijnazijn.
Laat koud worden in de koelkast, kook eventueel een eitje hard voor erbij. Heerlijk om op te dippen met een stuk goed brood tijdens een hittegolf.
Excuses voor de beperkte foto’s. Het gerecht is zo snel klaar dat ik vergat foto’s te nemen en zo lekker dat ik, eh, niet veel foto’s nam. Maak het maar gewoon, dan zal je zien wat ik bedoel.